Voor u ligt het Programma Zuid-Hollands Groen 2021-2035 (PZG). Dit PZG sluit aan op de indeling van de provinciale Begroting 2021 en geeft een verdiepende toelichting op diezelfde begroting. De beleidsmatige onderwerpen die in dit PZG worden toegelicht zijn niet gewijzigd ten opzichte van de voorgaande PZG’s. Omdat de indeling van de begroting is veranderd, heeft dit tot gevolg dat dit PZG een verdieping geeft op een deel van ambitie 5 (beleidsdoel 5.1 gezonde natuur en beleidsdoel 5.2 Toekomstbestendige landbouw) en een deel van ambitie 7 (beleidsdoel 7.2 Gezonde en bewegingsvriendelijke leefomgeving).
In het groene domein intensief gekeken op welke wijze een bijdrage geleverd kan worden aan het oplossen voor de stikstof problematiek. Het gaat dan niet alleen om nieuwe maatregelen, maar ook hoe in de huidige uitvoering al zo veel mogelijk rekening gehouden kan worden met deze problematiek. De nieuwe uitgaven voor stikstof worden niet in het PZG verantwoord, maar vallen onder ambitie 1 van de begroting. Vanuit het groene domein wordt intensief meegedacht en meegewerkt.
Voor het groenbeleid vormt Het natuurnetwerk Zuid-Holland de ruggengraat van het Zuid-Hollandse groenbeleid. Het netwerk bestaat uit Natuurnetwerk Nederland (NNN) en Natura2000 (N2000) natuurgebieden en de verbindingen hiertussen. Samen vormt dit een kwalitatief, robuust en veerkrachtig netwerk dat verbonden is met het Nederlandse en Europese natuurnetwerk. De opgave van het Natuurnetwerk Zuid-Holland heeft het hoofddoel biodiversiteit te verbeteren en behouden en basiskwaliteit natuur te waarborgen. Dit heeft de uitwerking in het realiseren, duurzaam beheren en beschermen van kwalitatieve natuur en hierbij partners zichtbaar betrekken. Voor het NNN worden hiervoor grote stappen gezet met realistische afspraken in de vernieuwde gebiedsovereenkomsten met Krimpenerwaard en Gouwe Wiericke.
Met het Rijk wordt gesproken over het programma Natuur. De contouren van het programma natuur beginnen steeds meer vorm te krijgen, maar zijn nog niet zo ver dat deze in de begroting en dit PZG verwerkt kunnen worden. Zodra de afspraken hierover helder zijn zal dit via de reguliere P&C-cyclus worden verwerkt in de begroting.
De landbouw staat flink onder druk vanwege klimaatverandering, bodemdaling, uitstoot van stikstof en andere stoffen, de afname van biodiversiteit en de economische vitaliteit van de sector.
Om een vitale en toekomstbestendige sector te behouden lijkt een ingrijpende transitie van de landbouw en het landgebruik noodzakelijk.
De afgelopen jaren hebben we vooral geïnvesteerd in innovatie om de verduurzaming van de landbouw vorm te geven. Focus lag daarbij op de ‘koplopers’. De komende periode wil de provincie de opgebouwde innovatiekracht benutten voor verdere opschaling.
De provincie gaat zich inzetten voor de uitvoering van de startnotitie sport en recreatie. De provincie draagt bij aan een gezonde levensstijl van haar inwoners door het aanbieden van voldoende en gevarieerde voorzieningen voor sport en recreatie. De provincie wil, voortbouwend op de groen blauwe leefomgeving, voldoende (groene) openbare ruimte om in te verblijven en te bewegen, zowel binnen als buiten de stad. De provincie streeft naar een beweegvriendelijke leefomgeving en een zo groot mogelijke deelname van onze bewoners aan sport en recreatie, vooral in en dicht bij de woonomgeving (‘om de hoek’).
Uit de uitgelichte onderwerpen blijkt wel dat binnen het groene domein aan een veelheid van ambities wordt gewerkt. Naast het voortzetten van beleid dat in voorgaande jaren is gestart wordt ook gewerkt en nagedacht over nieuwe beleidsonderwerpen, lopende issues en actualisatie van bestaande. De begroting biedt ruimte voor veel van deze ambities, maar dwingt ook tot scherpe keuzes. Uitgangspunt is een solide financieel beleid waarbij structurele lasten gedekt worden met structurele middelen en incidentele lasten met incidentele middelen. Dit is nodig omdat voor de lange termijn er vraagstukken liggen over het dekken van structurele lasten met structurele baten en de ontwikkelingen van de indexering/inflatie. Dit geldt voor alle onderdelen van de begroting. In het coalitieakkoord is daarover afgesproken dat we structurele financiering zoeken voor langer lopende programma’s. De resultaten van deze zoektocht verwachten wij bij de voorjaars- en kadernota te kunnen verwerken.
De betekenis van het PZG in de P&C cyclus
Vanaf 2017 verschijnt het Programma Zuid-Hollands Groen (PZG) jaarlijks tegelijk met de provinciale begroting. Het PZG is een meerjarig plan van de begroting voor de groene doelen op de onderliggende niveaus van taken en producten. Daarmee wordt inzicht gegeven in de geprogrammeerde uitgaven en realisatie van het groenbeleid op detailniveau. Er is één belangrijk verschil: De begroting richt zich op uitvoeringsjaar 2021 en geeft een doorkijk over 3 jaar terwijl het PZG 15 jaar vooruit kijkt tot en met 2034.Het PZG en de begroting sluiten op elkaar aan, maar zijn zelfstandig leesbare documenten. In het najaar van 2020 worden de begroting en het PZG gelijktijdig door PS behandeld.
Figuur 1: De instrumenten in de P&C cyclus van Zuid-Holland.
Voortgangsrapportage Groen (VGR): In de VGR worden de uitvoeringsresultaten en de bestedingen voor de beleidsdoelen Groen verantwoord.
Naast deze drie instrumenten zijn er in de voorjaarsnota en najaarsnota ook mogelijkheden om bij te sturen op ontwikkelingen en voortgang in het lopende begrotingsjaar. Op dit moment loopt er een provincie-brede analyse om structurele financiering te zoeken voor langer lopende programma’s.
Het PZG kent dezelfde opbouw als de begroting (Ambitie-Beleidsdoel-Beleidsprestatie-Product). Centraal staan de producten die uitvoering geven aan het groenbeleid. Bij ieder product hoort een beschrijving van de inhoud.
De hoofdlijnen van dit PZG worden beschreven in het onderdeel Hoofdlijnen van het Programma Zuid-Hollands Groen, en bevat een analyse van het totale programma. Dit wordt voorafgegaan door de betekenis van het PZG als instrument en gevolgd door een vooruitblik naar het eerstvolgende PZG.